Είναι από όλους αποδεκτό σήμερα ότι τα εφόδια που χρειάζεται κάποιος για επιτυχία, τόσο στην επαγγελματική αλλά και στην προσωπική του ζωή, είναι εντελώς διαφορετικά από εκείνα που χρειαζόταν πριν από είκοσι χρόνια. Σε πρόσφατη συνέντευξή της σε κυπριακή εφημερίδα, η καθηγήτρια Επαγγελματικής Αξιολόγησης και Καθοδήγησης στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Δέσποινα Σιδηροπούλου Δημακάκου ανέφερε πως όλοι οι ειδικοί επισημαίνουν ότι, όποιο επάγγελμα και να ακολουθήσει κάποιος, ο τρόπος που θα εργαζόμαστε στο μέλλον θα αλλάξει εντελώς.
Τόνισε, επίσης, ότι η επαγγελματική επιτυχία θα στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην καινοτομία, στη δημιουργικότητα, τη συναισθηματική νοημοσύνη, την ικανότητα του εργαζομένου να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του, τόσο τα δικά του αλλά και των συναδέλφων του. Απαραίτητη είναι, επίσης, η ικανότητα προσαρμογής στις αλλαγές, η επαγγελματική ανθεκτικότητα και η ευελιξία, δηλαδή η ανάπτυξη προσωπικών δεξιοτήτων.
Σ’ ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο κοινωνικό και επαγγελματικό περιβάλλον, οι νέοι του αύριο χρειάζεται να αναπτύξουν τρεις βασικές ομάδες δεξιοτήτων και ικανοτήτων:
(α) Τη δημιουργική σκέψη
(β) Τη Συναισθηματική Νοημοσύνη και
(γ) Ηγετικές δεξιότητες
Η ικανότητα για ανάπτυξη της δημιουργικής σκέψης, ώστε να οδηγηθούμε στην καινοτομία και στην παραγωγή νέων ιδεών και λύσεων, αποτελεί σήμερα επιτακτική ανάγκη. Η ικανότητα αυτή δεν είναι κάποια μαγική δεξιότητα που κάποιοι την έχουν και κάποιοι όχι. Όλοι μπορούμε να αναπτύξουμε τη δημιουργικότητά μας, εάν εξασκηθούμε και εφαρμόσουμε μεθόδους δημιουργικής σκέψης, ώστε να ανακαλύπτουμε νέες ιδέες και καινοτόμες λύσεις στα προβλήματα. Τεχνικές δημιουργικής σκέψης και παραγωγής νέων ιδεών (π.χ. πλάγια σκέψη, ερωτήσεις SCAMPER, έξι καπέλα σκέψης και άλλες) υπάρχουν και οφείλουμε να εκπαιδεύσουμε τους νέους μας από πολύ νωρίς, ώστε να βρίσκουν νέες ιδέες και έξυπνες λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
Η ανάπτυξη και συνεχής βελτίωση της συναισθηματικής μας νοημοσύνης αποτελεί ίσως το σπουδαιότερο εργαλείο, που οφείλουμε να δώσουμε στους νέους του αύριο. Το γνώθι σαυτόν αποτελεί σήμερα βασική προϋπόθεση για συνεχή βελτίωση και εξέλιξη. Η κατανόηση και ο έλεγχος των συναισθημάτων μας, όπως του θυμού και του φόβου, είναι εξίσου σημαντικά ζητήματα, ώστε να μη γινόμαστε υποχείριό τους.
Μια άλλη θεμελιώδης ανθρώπινη δεξιότητα που θα συνεισφέρει θετικά στη ζωή μας είναι η κατανόηση των συναισθημάτων και των ανησυχιών των άλλων (ενσυναίσθηση). Το να κατανοούμε και να αναγνωρίζουμε τις ανάγκες του άλλου, αποτελεί βασική δεξιότητα που βελτιώνει τη συνεργασία και τις σχέσεις μας με τους ανθρώπους γύρω μας.
Οι διαπροσωπικές σχέσεις και η αλληλεπίδραση που έχουμε με τους ανθρώπους αποτελούν ένα ιδιαίτερα σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητας του κάθε ατόμου. Τα κίνητρα, οι επιθυμίες και οι στόχοι είναι ζωτικής σημασίας για επιτυχία στη ζωή. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Γερμανός φιλόσοφος Φρίντριχ Νίτσε, «Αυτοί που έχουν ένα “γιατί” για να ζουν, μπορούν να αντέξουν σχεδόν οτιδήποτε “πώς”».
Ανεξάρτητα από τη θέση που κατέχετε στον χώρο εργασίας σας ή στην προσωπική σας ζωή, είναι απολύτως απαραίτητο σήμερα να αναδείξετε τις ηγετικές σας ικανότητες. Ας μην ξεχνάμε ότι οι σπουδαίοι άνθρωποι είναι και σπουδαίοι ηγέτες. Οι σπουδαίοι ηγέτες αφενός εμπνέουν εμπιστοσύνη και δείχνουν γνήσιο ενδιαφέρον για τους ανθρώπους γύρω τους κι αφετέρου είναι σε θέση να πείσουν και να επηρεάσουν τη στάση και τη συμπεριφορά των άλλων, έτσι που με τη θέλησή τους να τους ακολουθούν για ένα καλύτερο μέλλον. Διαθέτουν θάρρος, πίστη, επιμονή, τόλμη και δέσμευση σε αρχές και αξίες.
Για να γίνουν όλα αυτά πράξη και να μη μείνουν όνειρα απατηλά, χρειάζεται πρώτα να πιστέψουμε στον εαυτό μας, να ξεφύγουμε από τους φόβους μας και να γίνουμε εμπνευσμένοι ηγέτες της ζωής μας. Ο αποτελεσματικός και φωτισμένος ηγέτης κάνει αρχή από τον ίδιο τον εαυτό του. Αναπτύσσει και βελτιώνει συνεχώς τον εσωτερικό ηγέτη, ώστε να μπορεί να ηγείται της ίδιας της ζωής του. Ο καθένας μπορεί να καινοτομεί, να βρίσκει κίνητρα και να τολμά να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα. Ο καθένας κρύβει μέσα του έναν ηγέτη τον οποίο οφείλει να απελευθερώσει.
Οι ηγέτες δεν είναι μια ξεχωριστή τάξη ανθρώπων. Είναι απλοί άνθρωποι, όπως όλοι εμείς, που πίστεψαν στον εαυτό τους και ανέπτυξαν ικανότητες που τους επέτρεψαν να κάνουν έξυπνες επιλογές, ξεκλειδώνοντας ταυτόχρονα τον καλύτερό τους εαυτό. Ικανότητες τις οποίες όλοι μπορούμε να αναπτύξουμε. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να δώσουμε βαθύτερο νόημα στη ζωή μας, αλλά το πιο σπουδαίο, να νιώσουμε ότι ο κόσμος που ζούμε θα γίνει έστω και στο ελάχιστο καλύτερος.
Το σπουδαιότερο καθήκον που έχουμε σαν κοινωνία σήμερα είναι να δώσουμε στους νέους τέτοια εργαλεία και εφόδια, ώστε να μπορέσουν να χαράξουν οι ίδιοι το δικό τους μονοπάτι, αξιοποιώντας τις απεριόριστες δυνατότητες που ο καθένας κρύβει μέσα του.
ΘΕΟΔΩΡΟΣ (ΑΚΗ) ΗΛΙΑ
Διευθυντής Τεχνικής Σχολής Πάφου